4 maart 2017

Kaartlezen (21) - Grootmacht Tokelau


                                                                                                                                        Afbeelding: Nominet (2016)


Iedereen die over het web surft, is er vast wel eens een tegengekomen: een website die op .tk eindigt. Het piepkleine Tokelau, drie atollen in de Pacific die staatsrechtelijk bij Nieuw-Zeeland horen, is de onbetwiste grootmacht als het gaat om landenextensies. Op een bevolking van 1400 zielen zijn er 31 miljoen websites met een .tk-extensie. Al die sites staan geregistreerd bij hetzelfde bedrijf, opgericht door een Nederlander. Het geheim van het succes is dat de domeinnamen helemaal gratis zijn. De extensie is vooral populair bij inwoners van opkomende landen als India en Vietnam, die een eigen site willen hebben zonder er voor te hoeven betalen. Of ze daar vervolgens ook echt iets mee doen, is de vraag. Dat hoeft ook niet van de eigenaar. Die gebruikt de sites om advertenties op te zetten. Een deel van de opbrengst daarvan gaat naar de Tokelause overheid. Zo is .tk verreweg het belangrijkste exportproduct van de eilandengroep. Op de wereldkaart van landenextensies komen we nog meer van zulke exoten tegen. De letters .cc staan voor de Cocos-eilanden en de extensie .tv, die daadwerkelijk door televisieprogramma's wordt gebruikt, hoort bij Tuvalu. 

De kaart is gemaakt door Nominet, een Britse domeinnaam-aanbieder (een grote versie van de kaart is hier te vinden). Kijken we naar de meer reguliere landen, waar het aantal sites een betere afspiegeling is van de websitedichtheid in het land zelf, dan zien we dat Nederland met .nl hoog scoort: een vijfde plaats met ruim 5,6 miljoen websites. Naast Tokelau zijn alleen .cn (China), .de (Duitsland) en .uk (Verenigd Koninkrijk) groter. Ook Colombia doet het goed met .co, mede omdat die letters behalve voor het land ook voor 'company' kunnen staan. Een ander land met een populaire extensie is Montenegro (.me). Een uitschieter naar beneden is de Verenigde Staten, waar .com populairder is dan de landenextensie .us.




Het ziet er vreemd uit, zo'n true size map waarop kleine landen worden opgeblazen en grote landen krimpen. Waarom zou je gebiedsgrootte gebruiken om informatie weer te geven die niets met gebiedsgrootte heeft te maken, zoals in dit geval het aantal websites? Er is wel een reden te bedenken. Juist omdat we gewend zijn aan een 'normale' kaart, kan een kaart met vervormde landen je met een frisse blik naar informatie laten kijken. Een mooi voorbeeld is de uit blokjes opgebouwde wereldkaart waarop elk blokje een miljoen inwoners weergeeft. Het zal niemand verrassen dat China en India die kaart domineren, maar doordat je ziet hoe groot die twee landen opeens worden, besef je het nog beter dan wanneer je het in getallen ziet uitgedrukt. Een ander voorbeeld zijn de kaarten van verkiezingsuitslagen. Op een normale kaart lijkt het al snel alsof partijen die hoog scoren in dunbevolktere gebieden het goed doen, zoals de Republikeinen in de VS of het CDA bij ons. Pas als gebieden worden ingekrompen of opgeblazen in relatie tot hun daadwerkelijke scores, zie je de echte verdeling.

True size maps kunnen informatie op een overzichtelijker manier presenteren dan bijvoorbeeld een lijst of een grafiek. Stel dat je wilt weten wat de extensie van Griekenland is, hoeveel websites die hebben en hoe het land scoort ten opzichte van andere landen. Je ogen gaan naar Griekenland op de kaart en je weet alles in een keer. De kaartlezer moet uiteraard wel Griekenland kunnen vinden. Daarom zijn true size maps alleen bruikbaar als het normale kaartbeeld niet te veel wordt verstoord. Op deze kaart is dat slim opgelost door de continenten afzonderlijk weer te geven. Het is een gelukje dat de uitschieter in de Pacific ligt. Als Tokelau midden in Europa had gelegen, was de kaart waarschijnlijk zo vreemd geworden dat niemand er nog iets in had herkend.


Verschenen in Geografie, maart 2017


Amerikaanse verkiezingen 2016. Op de gewone kaart links lijkt het alsof rood (Trump) ruim heeft gewonnen van blauw (Clinton), op de true size map rechts is de echte verdeling te zien

Geen opmerkingen: