 |
| Afbeelding uit Maak Plaats! - Provincie Noord-Holland en Vereniging Deltametropool |
Nu de woningmarkt aantrekt
wordt het weer een actuele vraag: waar gaan we bouwen? De vraag speelt vooral
in regio's waar nog een flinke bevolkingsgroei wordt verwacht, zoals het
noordelijk deel van de Randstad. De provincie Noord-Holland heeft berekend dat
er nog zeker 240.000 woningen bij moeten komen tot 2040. Dat wordt een puzzel,
want de tijd is voorbij dat grote nieuwbouwwijken in het weiland werden
neergezet. Woningbouw is nu vaak kleinschaliger en gebeurt ook vaker in
bestaand stedelijk gebied, zoals op voormalige bedrijventerreinen of in
kantoorgebieden met leegstand.
Sinds twee jaar werkt de provincie
Noord-Holland samen met de gemeenten aan de 'Zaancorridor'. Die omvat het hele
gebied tussen de stations Heerhugowaard en Amsterdam Sloterdijk. Het doel is om
de woningbouw zoveel mogelijk te 'sturen' naar plekken die goed bereikbaar zijn
met het openbaar vervoer. De landelijke overheid investeert flink in het spoor
en stations; het is de bedoeling dat er op verschillende trajecten, waaronder
op het Zaanse spoor, straks zes sprinters per uur rijden. Omdat het een gemiste
kans zou zijn om mogelijke bouwlocaties rond stations niet te benutten, heeft
de provincie uitgebreid in kaart laten brengen waar nog plaats is voor nieuwe
woningen.
Het is boeiend om te zien hoe
daarbij kaarten worden ingezet. Op het kaartje van Zaanstad is rond elk station
een cirkel met een straal van 1200 meter getrokken. Potentiële bouwlocaties binnen die cirkel
zijn felrood gekleurd, zodat in een oogopslag duidelijk is waar nog ruimte is
om te bouwen. Het gebied buiten die cirkels is vager gekleurd en minder
gedetailleerd, waardoor het lijkt of het onbelangrijk is. Een cartografisch
trucje dat doet denken aan oude DDR-kaarten waarop West-Berlijn gewoon werd
weggelaten. Een beetje manipuleren voor de goede zaak mag best, moeten de
makers hebben gedacht.
Er valt wel iets af te dingen op
de kaart. Zo is de grens van 1200 meter nogal arbitrair. Afstand zegt niet
alles over bereikbaarheid; een plek op twee kilometer van het station kan beter
ontsloten zijn dan een plek op 200 meter. Andersom kan er naast een station een
waardevol natuurgebied liggen waar je maar beter vanaf kunt blijven, zoals in
Wormerveer het geval is. In Zaanstad is er al discussie ontstaan over de vraag
of je écht overal huizen kunt bouwen in de rode vlekken. Ze beslaan
bijvoorbeeld het gebied waarin de fabrieken liggen van Verkade en Tate &
Lyle (het vroegere Honig). Beide bedrijven zeggen niets af te weten van een
eventueel vertrek of inkrimping.
Maar het is natuurlijk ook precies
de bedoeling van de kaart om een discussie
op gang te brengen. Hij stuurt de ogen, en geeft een signaal aan gretige bestuurders en
projectontwikkelaars die willen knabbelen aan het buitengebied: 'kijk hier
eerst eens goed naar'.
Verschenen in Geografie, uitgave van het KNAG, januari 2016
Geen opmerkingen:
Een reactie posten